Kompetencje cyfrowe dla księgowych

Digitalizacja rośnie w każdej dziedzinie. Tradycyjne procesy produkcyjne podlegają automatyzacji. Rozwiązania technologiczne coraz częściej zastępują pracę człowieka. Kompetencje cyfrowe będą na wagę złota.

Zadania zawodowe przyszłości połączą kompetencje ludzi i maszyn. Inteligentne maszyny i systemy uzupełnią pracę ludzi o wyższych kompetencjach, a zastąpią pracę ludzi o kompetencjach niskich i średnich. Dlatego trudno będzie sobie wyobrazić zadania zawodowe, które będą wykonywane w środowisku pracy bez nowych technologii.

Przemysł 4.0

Przemysł 4.0 będzie wymagał innych wiodących cech od pracowników. W poprzedniej wersji pracownik miał wrodzoną potrzebę poprawnego wykonywania zadań i koncentrowania się raczej na zagadnieniach, niż na ludziach. Do tego nie lubił zmian i nowych sytuacji.

Natomiast w wersji 4.0 to człowiek otwarty i aktywny. Lubi różnorodność, zarówno w zakresie kontaktów z ludźmi, jak i wykonywanych zadań.

Ma zdolność komunikowania innym bardzo technicznych i szczegółowych informacji. Robi to z entuzjazmem i optymizmem. Dzięki temu wzbudza u słuchaczy pozytywne odczucia wobec idei, którymi się dzieli.

Zmiany na rynku pracy a kompetencje cyfrowe

Jak podaje Agencja Rozwoju Przemysłu, do 2030 roku automatyzacja dotknie nawet do 49% czasu pracy w Polsce. Cyfrowa przemiana rynku pracy oznacza, że firmy coraz częściej potrzebują tych kompetencji, które pozwolą im aktywnie uczestniczyć w cyfrowym świecie.

Nastąpią zmiany na rynku pracy. Już 9 na 10 współczesnych zawodów wymaga podstawowych kompetencji cyfrowych. Kilka lat temu w raporcie Przyszłość Rynku Pracy, pracodawcy wskazali kogo będą szukać w ciągu kolejnych 20 lat.

Są to osoby o zaawansowanych kompetencjach cyfrowych. Takie, które potrafią współpracować zarówno z innymi ludźmi, jak i z inteligentnymi maszynami. Natomiast problem ze znalezieniem pracy będą miały osoby, które wykonują rutynowe czynności i nie potrafią współpracować z technologiami.

Jakie korzyści dla księgowych?

Księgowość nie jest wyjątkiem. Dlatego księgowi muszą być gotowi na wyzwania związane z tymi zmianami. Automatyzacja pozytywnie wpływa na efektywność i skuteczność. Praca jest szybsza, a zadania są dokładniej realizowane.

Czasochłonne i powtarzalne czynności zostaną zredukowane, co daje oszczędność czasu i pieniędzy. Systemy automatyczne ograniczą błędy i pomyłki, które często występują w procesach manualnych.

Pozwoli to na lepszą organizacja danych i informacji. Wykonywanie raportów i analiz stanie się łatwiejsze i szybsze. Umożliwi to rozwijanie innych usług, które będą koncentrować się na strategii i rozwijaniu biznesu klienta.

Kompetencje cyfrowe

Praca w warunkach dynamicznego rozwoju technologii będzie wymagać dostosowanych kompetencji.

A one wykraczają poza techniczne kompetencje cyfrowe, rozumiane w tradycyjny sposób. Ponieważ kompetencje cyfrowe to nie tylko obsługa komputera i programów.

Komisja Europejska zdefiniowała pięć głównych obszarów związanych z kompetencjami cyfrowymi. W ich ramach można wyróżnić następujące umiejętności:

1. Korzystanie z danych i treści cyfrowych

• Wyszukiwanie danych, informacji i treści cyfrowych. Umiejętność uzyskania do nich dostępu, poruszania się między nimi czy tworzenia strategii wyszukiwania.

• Ocena danych, informacji i treści cyfrowych. Umiejętność analizy, porównania i krytycznej oceny wiarygodności i rzetelności źródeł.

• Zarządzanie danymi, informacjami i treściami cyfrowymi. Umiejętność pobierania ich w środowiskach cyfrowych i własnego organizowania. To korzystanie z plików, katalogów i słów kluczowych. To również archiwizowanie danych w pamięci komputera lub pamięci zewnętrznej.

• Interakcja za pomocą technologii cyfrowych. Umiejętność porozumiewania się z pracownikami i klientami za pomocą technologii cyfrowych (np. e-mail, chat, komunikator, wideokonferencja). To także wybieranie odpowiednich środków komunikacji, w zależności od kontekstu.

• Dzielenie się za pośrednictwem technologii cyfrowych. To umiejętność udostępniania treści innym za pomocą technologii cyfrowych (m.in. sieci społecznościowych).

• Współpraca poprzez technologie cyfrowe. Umiejętność wykorzystania narzędzi i technologii cyfrowych do współpracy z pracownikami i klientami. To współtworzenie danych czy wiedzy. To praca online na dokumentach współdzielonych przez pracowników lub klientów.

• Netykieta, czyli świadomość istniejących norm funkcjonowania w środowiskach cyfrowych. To umiejętność dostosowania odpowiedniej komunikacji do konkretnego odbiorcy. To także świadomość różnorodności kulturowej i pokoleniowej w środowiskach cyfrowych.

• Opracowywanie treści cyfrowych. Umiejętność korzystania z różnych formatów np. edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, oprogramowania do edycji zdjęć, plików wideo i audio. To umiejętność organizacji i analizy danych (poprzez sortowanie, filtrowanie, używanie formuł i tworzenie wykresów).

• Integrowanie nowych informacji z istniejącymi zasobami. Umiejętność ich łączenia w celu stworzenia nowych i oryginalnych treści. To tworzenie prezentacji lub dokumentów integrujących tekst, zdjęcia, tabele i wykresy.

• Prawa autorskie i licencje. To ich rozumienie, w jaki sposób odnoszą się do treści cyfrowych.

• Programowanie, czyli umiejętność tworzenia zrozumiałych instrukcji dla systemu komputerowego w celu wykonania określonego zadania.

• Zabezpieczanie urządzeń. Umiejętność ochrony urządzeń i treści cyfrowych poprzez aktualizowanie oprogramowania (w tym antywirusowego) czy używanie silnych haseł. To stosowanie bezpiecznych połączeń i tworzenie kopii zapasowych.

• Ochrona danych osobowych i prywatności w środowiskach cyfrowych. Umiejętność używania i udostępniania danych osobowych w sposób bezpieczny dla siebie i innych. To rozumienie działania „Polityki prywatności”.

• Ochrona zdrowia i ochrona środowiska. Umiejętność unikania zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego, które wiążą się z korzystaniem z technologii cyfrowych. To także świadomość wpływu technologii cyfrowych na środowisko.

DESI – kompetencje cyfrowe w Polsce i Europie

Od 2014 r. Komisja Europejska monitoruje postępy cyfrowe państw członkowskich. Robi to za pomocą indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI). W edycji za rok 2022, Polska zajęła 24. miejsce wśród 27 państw członkowskich UE.

Polska cierpi na deficyt kompetencji cyfrowych. Brakuje specjalistów w dziedzinie nowych technologii. Firmy nie chcą ani szkolić, ani inwestować w tym obszarze. To przekłada się na brak dostatecznych kompetencji cyfrowych menedżerów i pracowników, a to z kolei opóźnia całą transformację.

Wszystko to uniemożliwia przedsiębiorstwom (zwłaszcza z sektora MŚP) pełne wykorzystanie potencjału gospodarki cyfrowej. Dlatego spada ich produktywność i konkurencyjność, a to stanowi realne zagrożenie dla całej gospodarki.

Digital Mindset, czyli co jest kluczem do transformacji cyfrowej

Rzeczywistości dynamicznie się zmienia. Rozwój kompetencji cyfrowych jest niezbędny, aby sprawnie się w niej odnajdywać. Potrzebna jest otwarta postawa, nastawienie na innowację i rozumienie technologii. Zdolność do błyskawicznej adaptacji i wchodzenia w interakcję z cyfrowym światem.

To wszystko pozwoli zobaczyć, jak dane, algorytmy i sztuczna inteligencja otwierają nowe możliwości. Jak stwarzają szansę osiągnięcia sukcesu w otoczeniu biznesowym, które jest coraz bardziej zdominowane przez inteligentne technologie, korzystające z danych.

Według Digital University, człowiek (czyli pracownik, księgowy…), którego cechuje Digital Mindset[1]:

• Rozumie, że nowe technologie są nieodłącznym elementem naszej codzienności. Nie obawia się, że technologia go zastąpi. Wie, że połączenie potencjału ludzkiego z technologią, stworzy nowe, niespotykane dotąd możliwości.
• Nie czeka, aż zajdą zmiany. Jest głodny wiedzy i otwarty na ciągłe eksperymentowanie. Uczestniczy w tworzeniu innowacji i chętnie wdraża nowatorskie rozwiązania.
• Akceptuje to, że stale musi oduczać się tego, co już wie i wciąż rozwijać swoje kompetencje oraz wiedzę. Bo w rzeczywistości, która ewoluuje i przekształca się w zawrotnym tempie, wiedza staje się płynna.

Lifelong learning, czyli nauka przez całe życie

To prowadzi do wniosku, że konieczne jest budowanie postawy nastawionej na ciągłe i dobrowolne dążenie do wiedzy. Na bycie gotowym do nieustannego rozwoju i poszerzania wachlarza własnych umiejętności.

Koncepcja uczenia się przez całe życie staje się wymogiem dla właściwego funkcjonowania na rynku pracy. A bez podejścia lifelong learning nie uda się podnieść poziomu własnych kompetencji cyfrowych.

[1] Źródło: https://digitaluniversity.pl/czym-sa-kompetencje-cyfrowe-i-dlaczego-warto-je-rozwijac-cz-1/